“Ik voel me overbodig.”
Dat zei een ondernemer laatst tegen me tijdens een gesprek.
Haar bedrijf draaide goed. Tien medewerkers, groeiende omzet, tevreden klanten.
Maar zij voelde zich overbodig. Waarom?
Omdat ze niet meer deed wat ze altijd had gedaan. Ze stond bijvoorbeeld niet meer bij klanten.
Ze maakte geen offertes meer.
In plaats daarvan coachte ze haar team, dacht na over de koers en werkte aan de structuur van het bedrijf.
Belangrijk werk, dat wist ze ook wel. Maar het voelde niet als werken.
Het voelde alsof ze aan de zijlijn stond.
Dit is vaak een moeilijke stap voor een groeiende ondernemer: van doen naar aansturen. Het is niet alleen een praktische verandering. Het is een identiteitsshift.
Waarom voelt aansturen zo ongemakkelijk?
Als je bedrijf groeit, verandert jouw rol. Maar jouw gevoel van competentie en waarde is vaak nog verbonden aan wat je altijd deed: uitvoeren en oplossen.
Je werd ondernemer omdat je ergens goed in was.
Je leverde kwaliteit. Je maakte klanten blij. Je zag aan het eind van de dag wat je gedaan had.
Dat gaf voldoening. Het bevestigde je waarde. En het voelde veilig, omdat je wist dat je het kon.
Maar nu moet je loslaten wat je goed kunt, om ruimte te maken voor wat je nog moet leren: het leiden van een bedrijf.
Als uitvoerende zie je direct resultaat. Je maakt iets, levert iets op, lost iets op. Maar als leider zie je niet altijd direct wat jouw bijdrage is.
Een medewerker sluit een deal. Heb jij daar iets aan bijgedragen? Misschien wel, maar het voelt niet als jouw succes. Het voelt als het succes van die medewerker.
En dat klopt ook. Maar het maakt jouw rol er niet minder belangrijk om.
Toen je zelf uitvoerend bezig was, kreeg je directe feedback. Een tevreden klant. Een goed product. Een opgeloste klacht. Dat gaf je het gevoel dat je bijdrage van waarde was.
Maar nu? Wat is de bevestiging van goed leiderschap? Dat je team het goed doet?
Dat voelt niet als jouw verdienste. Dat het bedrijf groeit?
De bevestiging is er wel, maar is subtieler.
En dat maakt dat veel ondernemers terugvallen in uitvoerend werk. Want daar weten ze zeker van dat ze goed werk leveren.
Wat kost het als je het aansturen blijft uitstellen?
Blijven doen in plaats van aansturen heeft gevolgen. Niet alleen voor je bedrijf, maar ook voor je team en voor jezelf.
Je denkt misschien dat je team je niet nodig heeft als je niet meer uitvoerend bezig bent. Maar het tegenovergestelde is waar.
Ze hebben je juist nodig, maar op een andere manier.
Ze hebben iemand nodig die richting geeft. Die de rust terugbrengt als het hectisch is. Die beslissingen neemt over zaken waar het team zelf niet uitkomt.
Dat is leiderschap. En dat is minstens zo waardevol als uitvoerend werk.
Als jij blijft overnemen wat niet perfect gaat, leren je medewerkers niet om het zelf op te lossen. Ze blijven dan afhankelijk van jou.
En dat is dan niet omdat ze de capaciteiten niet hebben, maar omdat jij ze die ruimte niet geeft om te groeien en ontwikkelen.
Goed leiderschap betekent: fouten toestaan, feedback geven wat beter kan.
Coachen in plaats van overnemen. Dat vraagt geduld. En het vraagt dat je accepteert dat dingen anders gaan dan jij ze waarschijnlijk zou doen.
Als je te dicht op de uitvoering zit, zie je het grotere plaatje niet meer. Dan mis je signalen. Je ziet de kansen niet.
En je reageert in plaats van dat je anticipeert.
Een leider heeft afstand nodig om scherp te blijven. Afstand om te zien waar het bedrijf naartoe gaat, wat beter kan en waar de risico’s zitten.
Die afstand krijg je niet als je midden in de uitvoering zit.
En als je blijft doen wat je altijd deed, terwijl je bedrijf iets anders van je vraagt, kom je jezelf ook tegen. Dat kan frustrerend zijn.
Hoe word je een leider in plaats van een doener?
De overstap van doen naar aansturen vraagt een bewuste keuze. Je gaat niet opeens niets meer doen, maar je gaat andere dingen doen die bijdragen aan het succes van je bedrijf .
Hier zijn zes stappen die kunnen helpen:
1. Herdefinieer je waarde voor het bedrijf
Zolang je denkt dat alleen uitvoerend werk in je bedrijf waardevol is, blijft je rol als leider ingewikkeld. Een bedrijf met een sterke leider groeit harder dan een bedrijf met een harde werker aan het roer. Jouw waarde zit niet meer in hoeveel je zelf doet, maar in hoe goed je anderen helpt beter te worden.
Dat vraagt een andere mindset. Eén die je bewust moet omarmen.
2. Geef anderen de kans om te groeien
Leiderschap betekent niet dat jij alles beter weet. Het betekent dat je anderen helpt te ontdekken wat zij kunnen.
Stel jezelf de vraag: wie in mijn team kan groeien als ik die ruimte geef?
Misschien is er iemand die graag meer verantwoordelijkheid wil. Misschien is er iemand die een talent heeft dat nog niet wordt benut. Misschien is er iemand die klaar is voor een volgende stap. Jouw rol is om dat bij anderen te zien.
3. Leer coachen in plaats van problemen oplossen
Als een medewerker met een probleem komt, is je eerste reflex waarschijnlijk: het oplossen. Dat is wat je altijd deed. En daar ben je goed in.
Maar als leider is je taak anders.
Je taak is om te helpen nadenken, niet om het over te nemen.
Vraag: “Wat denk je zelf?”
Vraag: “Wat zijn de opties?”
Vraag: “Wat zou je doen als ik er niet was?”
Het voelt in het begin ongemakkelijk. Maar op termijn levert het je een team op dat zelf denkt in plaats van afwacht.
4. Accepteer dat het anders gaat dan jij het zou doen
Dit is misschien wel het moeilijkste. Jij hebt jarenlang ervaring. Jij weet hoe het moet.
En als iemand anders het doet, zie je meteen wat er beter kan.
Maar dit is het punt:
80% goed door iemand anders is beter dan 100% perfect door jou, als jij daardoor niet toekomt aan leiderschap.
Laat het los. Geef feedback als het echt moet, maar accepteer dat dingen anders gaan. En dat dat oké is.
5. Wees zichtbaar als leider
Leiderschap is niet alleen wat je doet, maar ook hoe je aanwezig bent.
Je team kijkt naar jou. Hoe ga jij om met stress? Hoe reageer je als iets misgaat? Blijf je rustig of raak je in paniek?
Als leider zet je de toon. Niet alleen met wat je zegt, maar met hoe je bent.
Dat betekent niet dat je perfect moet zijn. Het betekent dat je bewust bent van je impact. En dat je laat zien wat je belangrijk vindt.
6. Geef jezelf tijd om te leren
Je was niet van de ene op de andere dag een goede ondernemer. Hier heb je jaren ervaring mee opgedaan en geleerd van de fouten die je hebt gemaakt.
Leiderschap is niet anders. Het is een vaardigheid die je ontwikkelt.
Dus wees geduldig met jezelf. Het voelt onwennig, dat hoort erbij. Je maakt fouten, dat is onderdeel van het proces.
Maar blijf erin investeren. Want als jij groeit als leider, groeit je bedrijf mee.
Kiezen voor leiderschap
Van doen naar aansturen is meer dan een rolverandering. Het is een keuze om te accepteren dat jouw bedrijf iets anders van je vraagt dan bijvoorbeeld vijf jaar geleden.
Het vraagt loslaten. En het vraagt vertrouwen.
Maar het loont. Want een bedrijf met een leider die aanstuurt in plaats van uitvoert, is een bedrijf dat kan groeien.
Vragen om over na te denken:
- Zie je jezelf als een leider of als een doener?
- Wat maakt dat je het moeilijk vindt om los te laten?
- Wat zou er gebeuren als jij meer zou aansturen en minder zou doen?
Wil je onderzoeken hoe je de stap naar leiderschap kunt maken?
Plan een vrijblijvend strategiegesprek.
We bespreken jouw situatie en kijken samen hoe je jouw rol kunt laten meegroeien met je bedrijf.